Zanieczyszczenie plastikiem coraz bardziej doskwiera Arktyce i jej mieszkańcom. Wywiera bowiem destruktywny wpływ na ekosystem, który – w wyniku zmian klimatu – i bez tego chwieje się w posadach. Na szczęście, wzrost odnotowany na przestrzeni ostatnich kilku dekad dotyczył nie tylko ilości plastikowych odpadów zalegających w polarnym środowisku, lecz również zainteresowania, w tym naukowego, tym problemem.
Co do jednego jesteśmy zdumiewająco zgodni. Środowisko to nie miejsce dla plastikowych śmieci. Na tym jednak jednomyślność się kończy. I trudno się dziwić, bo punkt widzenia zależy przecież od punktu siedzenia, a zanieczyszczenie plastikiem to niezwykle złożone zjawisko. Aby możliwie dobrze spożytkować to, co już wiemy, wyciągnąć wnioski z sukcesów i porażek oraz określić kluczowe luki w obecnym stanie wiedzy, rząd Islandii, wspierany przez Nordycką Radę Ministrów, zorganizował Symposium on Plastics in the Arctic and Sub-Arctic Region, czyli Sympozjum na temat Plastiku w Arktyce i Strefie Subarktycznej. Wydarzenie miało miejsce w marcu 2021 roku i zanim jeszcze dobiegło końca, było jasne, że bez drugiej edycji się nie obędzie.
The Second International Symposium on Plastics in the Arctic and Sub-Arctic Region, albo po prostu Arctic Plastics, odbyło się pod koniec listopada 2023 roku w Harpie, czyli w słynnym obiekcie konferencyjno-koncertowym w Reykjaviku, w Islandii.

© Barbara Jóźwiak, Fundacja forScience

© Barbara Jóźwiak, Fundacja forScience

© Barbara Jóźwiak, Fundacja forScience

© Barbara Jóźwiak, Fundacja forScience

© Barbara Jóźwiak, Fundacja forScience
Sympozjum umożliwiło uczestnikom rzut okiem – i uchem – na najnowsze wyniki badań naukowych, wiedzę rdzenną, inicjatywy oddolne, pomysły legislacyjne, a także projekty łączące to wszytko w najróżniejszych konfiguracjach. Było dynamicznie, intensywnie i inspirująco. A czy wydarzenie wpłynie w jakikolwiek sposób na plastikowe status quo? Czas pokaże.
Wydaje mi się, że powinniśmy mieć odwagę działać, kiedy widzimy trendy, a nie dopiero wtedy kiedy wystarczająco dużo wiemy. Nigdy bowiem nie wiemy wystarczająco dużo. Powinniśmy kontynuować badania, żeby potwierdzić to, co widzimy, ale nie musimy czekać, żeby zacząć działać.
Gunn-Britt Retter, Rada Saamów
Program Sympozjum pękał w szwach. Znalazło się w nim ponad 60 prezentacji na temat plastiku w Arktyce, które podzielone zostały na sześć głównych grup tematycznych:
- Monitoring i charakterystyka problemu zanieczyszczenia plastikiem w Arktyce
- Rozwijanie metodologii badań w zakresie makro-, mikro- i nanoplastiku
- Źródła i transport plastiku w Arktyce i strefie subarktycznej
- Wpływ śmieci morskich na środowisko, gospodarkę i społeczności Arktyki
- Wyzwania związane z gospodarką odpadami w Arktyce i sposoby na jej poprawę
- Twarzą w twarz z problemem zanieczyszczenia plastikiem: współpraca międzynarodowa, strategie, dobre praktyki i innowacje ze świata
My też mieliśmy okazję podzielić się obserwacjami. Na jaki temat? Tytuł prezentacji Adama mówi (prawie) wszystko.

“Śmiecie morskie w południowej części Spitsbergenu, czyli czego nauczyło nas 6 ton śmieci zebranych z 30 km arktycznego wybrzeża.”
A czego nauczyliśmy się w Islandii? Że Trzecie Sympozjum na temat Plastiku w Arktyce i Strefie Subarktycznej, planowane na kwiecień 2026 roku, to wydarzenie, którego nie można przegapić. I jeszcze może, że koniec listopada to kiepska pora na podziwianie uroków Islandii.
Chcesz dowiedzieć się więcej o tym, co działo się podczas Arctic Plastics 2023? Zajrzyj na oficjalną stronę wydarzenia. A jeśli wciąż Ci mało, zapraszamy do lektury podsumowania, które dostępne jest tutaj.